Jeden z najzdolniejszych polskich dowódców. Czterokrotnie odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari. Organizator i dowódca Armii Polskiej w Związku Radzieckim.
Generał Władysław Anders urodził się 11 sierpnia 1892 r. w Błoniu koło Kutna w rodzinie ziemiańskiej. Ukończył gimnazjum i szkołę średnią w Warszawie. W wieku 18 lat otrzymał powołanie do armii rosyjskiej, był słuchaczem kawaleryjskiej szkoły oficerów rezerwy. Później studiował na politechnice w Rydze.
Podczas I wojny światowej dowodził szwadronem jazdy w armii rosyjskiej. W walce z Niemcami był trzykrotnie ranny. Otrzymał za odwagę najwyższe rosyjskie odznaczenie wojskowe – Krzyż Świętego Jerzego.
Po rewolucji lutowej, w lipcu 1917 r. Władysław Anders wstąpił do tworzonego na terenie Rosji I Korpusu Polskiego, dowodzonego przez gen. Józefa Dowbora – Muśnickiego.
Brał udział w Powstaniu Wielkopolskim i wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku.
W uznaniu zasług bojowych Władysław Anders został osobiście odznaczony przez Marszałka Józefa Piłsudskiego orderem Virtuti Militari. Za bohaterską postawę na polu walki był również czterokrotnie odznaczany Krzyżem Walecznych.
W czasie kampanii polskiej 1939 r. wraz z kierowana przez siebie Nowogródzką Brygadą Kawalerii, w ramach Armii Modlin osłaniał granicę z Prusami Wschodnimi. Walczył w rejonie Płocka i Warszawy. Po agresji sowieckiej 17 września 1939 r. jednostki Andersa podjęły walkę z Armią Czerwoną, przebijając się na południe. Ranny dwukrotnie generał Anders dostał się do niewoli. W lutym 1940 r. został przewieziony do Moskwy do centralnego więzienia NKWD na Łubiance gdzie poddawano go torturom. Podczas trwającego blisko dwa lata uwięzienia wielokrotnie go przesłuchiwano i nakłaniano do wstąpienia do Armii Czerwonej.
W lipcu 1941 roku podpisany został układ Sikorski-Majski, który przywracał zerwane po 17 września 1939 r. stosunki dyplomatyczne między Polską a Związkiem Radzieckim. Została wówczas podpisana umowa wojskowa, która przewidywała uwolnienie tysięcy Polaków z sowieckich łagrów i więzień oraz utworzenie “w możliwie najkrótszym czasie” polskiego wojska, będącego częścią sił zbrojnych suwerennej Rzeczypospolitej. Organizacją armii zajął się gen. Władysław Anders.
Na początku 1944 r. II Korpus stworzony przez gen. Władysława Andersa, przerzucono z Iranu do Włoch, by w ramach 8. Armii Brytyjskiej walczył z Niemcami. Jego najbardziej spektakularnym sukcesem było zdobycie w maju 1944 r. twierdzy Monte Cassino, broniącej dostępu do centralnej części Półwyspu Apenińskiego.
O generale Władysławie Andersie mówią znakomici historycy, znawcy dziejów najnowszych, prof. Tadeusz Panecki z Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, prezes Stowarzyszenia Historyków Wojskowości i prof. Wojciech Włodarkiewicz z Wojskowej Akademii Technicznej, sekretarz Stowarzyszenia Historyków Wojskowości.
Audycja jest współfinansowana przez Fundację “Pomoc Polakom na Wschodzie” w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za Granicą.
Teksty czyta Krzysztof Dumała.
Realizacja i oprawa muzyczna Magdalena Górecka-Balcer.
Do wysłuchania audycji zaprasza Halina Ostas.