Na Łotwie trwają obowiązkowe egzaminy z języka łotewskiego dla mieszkańców posiadających obywatelstwo rosyjskie. W terminie od 11 kwietnia do 7 maja egzamin złożyły 4 995 osób, w tym 257 mieszkańców Daugavpils. Za pierwszym razem egzamin zdało tylko 49% osób. Do 2 grudnia mogą spróbować złożyć go jeszcze raz. Jeśli egzaminu nie zdadzą, to będą musieli opuścić kraj, w którym większa część z nich mieszka przez dziesiątki lat, ma tutaj dzieci, wnuków i innych krewnych.
Latem ubiegłego roku Saeima Republiki Łotewskiej zdecydowała, że obywatele Rosji mogą otrzymać pozwolenie na pobyt stały tylko po udowodnieniu znajomości języka łotewskiego, na poziomie A2, a także udowodnić, że mają określony poziom dochodów. Poziom trudności A2 to znajomość języka pozwalająca na komunikowanie się w życiu codziennym. Egzamin nie jest trudny, jednak dla wielu osób, szczególnie emerytów, którzy na co dzień posługują się językiem rosyjskim, sprawia dużo trudności. Szczególnie w Daugavpils, gdzie językiem rosyjskim na codzień posługuje się zdecydowana większość mieszkańców miasta, a w związku z tym nie ma łotewskiego środowiska językowego.
Testy językowe powinno przejść ok. 18 tysięcy osób, znacząca część to emeryci. Są to mieszkańcy Łotwy, którzy nie ubiegali się wcześniej od lat 90-tych o obywatelstwo albo którym nie zależało na uregulowaniu statusu. Te osoby otrzymały paszporty „bezpaństwowców” Łotwy. Później wiele osób z tej grupy mieszkańców zmieniało swoje paszporty na rosyjskie, kierując się motywacją socjalną – na Łotwie wiek emerytalny był podniesiony, a z obywatelstwem Rosji kobiety mogły przejść na emeryturę już w wieku 55 lat, a mężczyźni – 60. Część osób natomiast postanowiło zmienić paszport “nieobywatela” Łotwy na paszport obywatela Rosji, wyrażając tym samym przynależność mentalną i łączenie się ze spuścizną państwa rosyjskiego. Nie mniej jednak, każda z tych osób miała wówczas swoją motywację. Natomiast teraz w czasie wojny, która toczy się na Ukrainie, kwestia uregulowania statusu prawnego tej kategorii mieszkańców zyskała inny wymiar a egzamin ma na celu weryfikację lojalności obywateli Rosji wobec Łotwy.
18 maja do Daugavpils przybyli polski polityk, wiceprzewodniczący Partii Europejskich Socjalistów, Nowej Lewicy Andrzej Szejna i doradca Partii Europejskich Socjalistów Konrad Gołota. W ramach wizyty na Łotwie spotkali się z burmistrzem miasta Daugavpils Andrejsem Elksniņšem, działaczką społeczną Olgą Pietkiewicz i mieszkańcami miasta. O celu swojej wizyty oraz o pierwszych wrażeniach opowiedział “Polskofalówce” p. Andrzej Szejna.
